Domowe pieczywo może nam smakować równie dobrze, jak to prosto z piekarni. Wystarczy przygotować odpowiednie ciasto i ewentualne dodatki, by cieszyć się z doskonałego chleba i bułek.

Domowy chleb – przepis

Zapach domowego pieczywa nie może równać się z żadnym innym zapachem na świecie,

a świeżo wyjęty z piecyka chleb z chrupiącą skórką to pokusa, której trudno się oprzeć. Aby upiec taki chleb, nie potrzeba specjalnych umiejętności kulinarnych. Przyda się za to sprzęt, który ułatwi nam jego przygotowanie. Jak upiec chleb pszenny?

Każdy chleb rozpoczyna się od przygotowania zakwasu lub rozczynu z drożdży. Bywają chleby, które pieczone są wyłącznie na zakwasie i wyłącznie na drożdżach lub zawierają oba te składniki. To od nas zależy, jaki chleb upieczemy i czy mam akurat pod ręką zakwas (jeśli nie świeży, to przynajmniej w proszku) lub drożdże.

Przygotowanie zakwasu

Jeśli chcemy upiec chleb na typowym zakwasie i mamy chęć sami go wyhodować, potrzebujemy wody i mąki żytniej typu 720 oraz… dużo cierpliwości, bo zakwas musi dojrzewać przez co najmniej 5 dni (a przez ten czas powinien być codziennie dokarmiany). Do przygotowania go niezbędne będą: czyste ceramiczne lub szklane naczynie, w którym zakwas będzie rósł, jak również drewniana łyżka do mieszania oraz bawełniana lub lniana ściereczka do przykrycia.

Jak przygotować zakwas krok po kroku? Otóż, pierwszego dnia do naczynia wsypujemy pół szklanki mąki oraz ¾ szklanki letniej wody. Mieszamy i odstawiamy na 24 godziny. Drugiego dnia dodajemy kolejne pół szklanki mąki i ¾ szklanki wody. Znów mieszamy i odstawiamy na 24 godziny. 3 i 4 dnia powtarzamy jeszcze raz te czynności. Po tym czasie zakwas powinien być gotowy do użycia.

O wiele prostsza wersja chleba na zakwasie to chleb pieczony z dodatkiem sproszkowanego zakwasu. W tym przypadku wystarczy dorzucić odpowiednią ilość proszku do reszty składników, by móc po kilku godzinach cieszyć się świeżym wypiekiem.

Przygotowanie rozczynu z drożdży

Chleb pieczony wyłącznie na drożdżach wymaga przygotowania rozczynu. Aby to zrobić, kruszymy drożdże do miseczki, dolewamy tam odrobinę wody i dodajemy trochę mąki plus pół łyżeczki cukru (lub więcej, w zależności od przepisu). Taką mieszankę zostawiamy w ciepłym miejscu na jakieś 15 minut po to, aby drożdże weszły w reakcję z cukrem i w ten sposób się aktywowały.

Ważna uwaga: drożdży nie zalewamy gorącą lub bardzo ciepłą wodą, gdyż wtedy mogą przestać rosnąć. Do rozczynu używamy zawsze wody letniej.

Kiedy już naszykowaliśmy zakwas lub drożdże, sięgnijmy po dużą misę, w której łatwo będzie nam wyrobić większą ilość ciasta. Doskonale sprawdzi się w tym przypadku misa z robota kuchennego Bosch Mum9BX5S61, która ma aż 5,5 l pojemności. Jej dodatkowym atutem jest to, że jest wykonana ze stali szlachetnej, co ułatwia odrywanie się ciasta od ścianek. Dzięki niej możemy zrezygnować z podsypywania ciasta mąką, co mogłoby zmienić jego konsystencję i spowodować, że chleb stałby się zbity i ciężki. Robot kuchenny OptiMUM ma jeszcze tę zaletę, że posiada wbudowaną wagę, nie musimy więc oddzielnie stawiać produktów na wadze kuchennej a potem wsypywać ich do misy, tylko od razu możemy sypać mąkę do naczynia.

Gdy wsypiemy mąkę i sól do misy, wlejemy olej, dodamy wodę i rozczyn lub zakwas, możemy przejść do trudniejszego etapu przygotowania chleba, czyli do jego wyrabiania. Ciasto chlebowe jest zdecydowanie bardziej zbite niż ciasto drożdżowe i potrzeba wiele siły, aby je zagnieść. Dlatego dobrze, aby zrobił to za nas robot kuchenny do chleba. Ważne, aby miał przynajmniej około 900 W, gdyż dzięki temu będzie mógł nieprzerwanie, bez groźby przegrzania się, pracować przez dłuższy czas. Jak długo wyrabiać ciasto na chleb? Musi być ono wyrabiane w sposób ciągły przez kilkanaście minut, dlatego pomoc w postaci haka robota kuchennego Bosch MUM5XW20 jest tu niezastąpiona.

Po wyrobieniu ciasta w misie przykryjmy naczynie ściereczką i odstawmy na około 1 godzinę. Po tym czasie znów zagniećmy na chwilę ciasto (możemy to zrobić już ręcznie) i znów odstawmy je na godzinę. Następnie przełóżmy je delikatnie do foremek. Ciasto na chleb w foremce powinno również wyrastać około godziny (lub do podwojenia objętości). Kiedy minie wyznaczony czas, nagrzejmy piekarnik do odpowiedniej temperatury (zwykle jest to około 220–230 stopni), wstawmy foremki i wsuńmy na dno piekarnika naczynie żaroodporne z wodą. Dzięki temu w piekarniku będzie więcej pary i chleb nie wyschnie.

Chleb z ziarnami na drożdżach

Do przygotowania chleba z ziarnami potrzebne są następujące składniki:

• 300 g mąki pszennej razowej chlebowej,
• 100 mąki żytniej jasnej,
• 100 g mąki pszennej chlebowej,
• 10 g drożdży suchych i 20 g drożdży świeżych,
• 10 g soli,
• 340 ml wody,
• 2 łyżki miodu,
• 80 g pestek dyni,
• 80 pestek słonecznika,
• 60 g siemienia lnianego,
• 40 g sezamu,
• 20 g maku.

Do posypania chleba należy przygotować dodatkowe 40 g sezamu

Jak upiec chleb na drożdżach? Pierwszym etapem jest wykonanie rozczynu (20 g drożdży mieszamy z połową łyżeczki cukru oraz 100 ml wody i dosypujemy łyżkę mąki). Gdy po 15 minutach drożdże zaczną pracować, dodajemy je do wsypanych wcześniej do miski: mąki, soli, miodu i ziaren. Całość mieszamy w robocie kuchennym za pomocą haka. Gdy ciasto zrobi się elastyczne, a wszystkie składniki dobrze się połączą (po około kilkunastu minutach), przykrywamy ciasto ściereczką i odstawiamy na około 2 godziny. Po tym czasie przekładamy chleb do foremki o wymiarach 23 x 10 cm. Foremka musi być wysmarowana masłem i wysypana otrębami. Następnie smarujemy chleb wodą i posypujemy sezamem. Wkładamy do piekarnika rozgrzanego do 230 stopni i pieczemy przez około 30 minut. Studzimy na kratce.

Ważna uwaga: jeśli nie chcemy w chlebie pełnych ziaren, zmielmy je wcześniej w młynku dołączonym do robota kuchennego. Młynek do mielenia zbóż jest jednym z wielu akcesoriów, które można zamontować do robota kuchennego.

Chleb pszenno-orkiszowy na zakwasie i drożdżach

Składniki:

• 300 g mąki orkiszowej jasnej,
• 200 g mąki pszennej,
• 25 g drożdży świeżych,
• 2 łyżki oleju,
• 15 zakwasu suchego w proszku,
• 10 g soli,
• 350 ml wody.

Jak zrobić chleb, który zawiera w sobie i zakwas i drożdże? Przed przygotowaniem składników ciasta konieczne jest zrobienie rozczynu z drożdży oraz rozrobienie sproszkowanego zakwasu z odrobiną wody (nie jest to konieczne, ale dobrze tak zrobić). Do wykonania rozczynu i zakwasu wykorzystujemy wodę wymienioną w składnikach przepisu. Nie dolewamy żadnej dodatkowej.

W momencie, gdy rozczyn nam dojrzewa, możemy nagrzać piekarnik np. do 30 stopni i wstawić tam na chwilę misę od kuchennego robota. Dzięki temu ogrzeje się ona lekko, a później utrzyma przez dłuższy czas sprzyjające drożdżom ciepło. Ważne, aby była to misa wykonana ze stali, gdyż plastikowa nie będzie utrzymywać tak długo ciepła.

Po ogrzaniu misy i wsypaniu tam mąki, soli, dolaniu oleju i wody oraz zakwasu i drożdży, ugniatamy ciasto za pomocą haka. Najlepiej o spiralnym kształcie, gdyż pozwala nam ono dobrze zagarnąć ciasto z każdej strony. Kiedy uznamy, że ciasto jest już dość elastyczne, a składniki dobrze połączone, przykrywamy ciasto ściereczką i odstawiamy na godzinę. Po tym czasie znów zagniatamy szybko ciasto i odczekujemy kolejną godzinę. Następnie dzielimy ciasto na pół i wkładamy do dwóch niewielkich keksówek. Wcześniej wykładamy foremki papierem do pieczenia i smarujemy go jeszcze dodatkowo olejem. Gdy ciasto w keksówkach podwoi objętość, wkładamy je do piekarnika nagrzanego do 220 stopni. Na dnie piekarnika ustawiamy dodatkowo naczynie żaroodporne wypełnione wodą, aby ciasto nam nie wyschło. Pieczemy chleb w temperaturze 220 stopni przez 15 minut, a następnie zmniejszamy temperaturę do 190 stopni i pieczemy jeszcze przez 30 minut.

Domowe bułki – przepis

Jak zrobić domowe bulki? Wystarczy zaopatrzyć się we wspomniany robot kuchenny i kilka składników!

Składniki:

• 350 g mąki pszennej,
• 60 g mąki ziemniaczanej,
• 20 g cukru,
• 1,5 łyżeczki soli,
• 1 jajko,
• 230 ml mleka,
• 30 g świeżych drożdży,
• 40 g miękkiego masła.

Dodatkowo: jedno jajko do posmarowania

Wykonanie:

Z drożdży, odrobiny mąki, letniego mleka (niewielka ilość) i 1 łyżeczki cukru robimy rozczyn. Po 15 minutach dodajemy rozczyn do przygotowanych w misce: mąki i soli, jajka, masła, reszty cukru i mleka. Następnie zagniatamy ciasto do momentu, aż stanie się elastyczne. Wspomagamy się przy tym robotem kuchennym i niezastąpionym hakiem do wyrabiania ciasta drożdżowego. W momencie, gdy ciasto stanie się elastyczne, przykrywamy je ściereczką i odstawiamy na 1,5 godziny. Następnie dzielimy je na porcje po 70–80 g i lepimy z nich bułeczki. Zostawiamy na 30 minut do wyrośnięcia, później zaś smarujemy je jajkiem i wstawiamy na 20 minut do piekarnika nagrzanego do 200 stopni.

Bułki z makiem

Składniki:

• 780 g mąki pszennej,
• 500 g letniej wody,
• 15 g świeżych drożdży lub 7 g suchych drożdży,
• 1 łyżka cukru,
• 2 łyżeczki soli.

Poza tym:

• kilka łyżek maku do posypania,
• 1 jajko wymieszane z łyżką mleka (do posmarowania).

Przepis na domowe bułki jest bardzo łatwy i poradzą sobie z nim nawet osoby, które nie mają w tej kwestii doświadczenia. Na samym początku należy przygotować rozczyn z drożdży, cukru, letniej wody oraz 260 g mąki. Po 15 minutach dodajemy rozczyn do reszty mąki wymieszanej z solą. Ręcznie lub za pomocą haka robota kuchennego wyrabiamy elastyczne ciasto. Następnie przykrywamy je bawełnianą lub lnianą ściereczką i zostawiamy do wyrośnięcia na około 1 godzinę.

Gdy ciasto podwoi objętość, dzielimy je na 20 części i kształtujemy z niego owalne bułeczki. Układamy je na blaszce, przykrywamy ściereczką i pozostawiamy do wyrośnięcia na 30 minut lub dłużej. Następnie nagrzewamy piekarnik do 220 stopni, smarujemy bułki jajkiem roztrzepanym z mlekiem, sypiemy makiem i wkładamy do piecyk na 18–25 minut (w zależności od piecyka). Studzimy na kratce.

Chcesz doprowadzić sztukę pieczenia domowego chleba do perfekcji? Tu znajdziesz cenne porady:

• Domowy chleb – błędy
• Idealny chleb na drożdżach
• Prosty przepis na chleb według Tomasza Lacha